тұщы су үлесі қандай - жер шарындағы тұщы су үлесі > 자유게시판

 
 
 
 
 
 

 
 
тұщы су үлесі қандай - жер шарындағы тұщы су үлесі [Подробнее...]
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

2-тапсырма: «Суретке қарап, сөйлеп көр»2.Жер шарындағы судың су қандай зат? Ал судың иісі бар 2.Жер шарындағы судың үлесі (су, жер, өзен, көл, теңіз, мұхит, тұщы су, ащы су, ауыз су т.б.). Ауа температурасын қандай құралмен өлшейді? Ж: Термометр. Жер шарындағы ең суық ай? Ж: Қаңтар. Атмосфералық қысым деген не? Ж: Ауаның жер беті мен ондағы заттарға түсіретін салмағы. Жел деп нені атаймыз? Ж: Жер бетінде ауаның горизонталь бағытта айысып, қозғалуы. Жер шарындағы барлық тұщы су үлесі 2,5 пайыз ғана. Жердің біртұтас су қабығы үш бөліктен тұрады. Олар: Дүниежүзілік мұхит, құрлық суы, атмосферадағы су. Мұхит бетінен көтерілген судың бір бөлігі оған қайтып қосылады, ол құбылыс кіші су айналымы деп аталады. Жер бетін жайлаған су Дүниежүзілік мұхитты құрайды. Оның үлесіне бүкіл Жер бетінің 3/4 бөлігі немесе 361 млн. км²- і тиеді. Дүниежүзілік мұхит төрт бөліктен тұрады. Келетін тұщы су мөлшері шамамен 8 млн. м3. Тұщы сулардың 30% жер астындағы сулар. Тұщы судың негізгі қоры тау бастарындағы мұздықтарда, Арктика мен. Мәселе – тұщы судың мол қорында емес, оның химиялық құрамы қандай элементтерден тұратындығында. Судың адамға қажеттілігін ауамен салыстыруға болады. ХХІ ғасырда басты стратегиялық ресурс мұнай емес, тұщы су болмақ. Парсы шығанағындағы әміршіліктерінің тұрғындары қазірдің өзінде шикі мұнайды литрлеп, басқа-бас ауыстыратын болса, ұтымды сауда жасадым деп қуанады. Жер ғаламшарындағы су қоры 1.400 000 км3, бірақ оның көбі ащы. Су қорын пайдаланғанда оның айналым жылдамдылығын ескерген жөн. Су – Жер шарындағы ең көп таралған айрықша зат, химиялық құрамы жөнінен сутек оксиді болып табылады. Планетаның әр тұрғынына келетін тұщы су мөлшері шамамен 8 млн.м.3. Тұщы сулардың 30% жер астындағы сулар. Тұщы судың негізгі қоры тау бастарындағы мұздықтарда, Арктика мен Антарктида мұздарында 97%. Антарктидада мұздың ең қалың 4,78 км теңіз қабаты және дүние жүзі бойынша ең таза суы бар теңіз Уэддела осы Антарктидада тіркелген. Тұщы сукөздерінің көпшілігі де мұз бен мұздықтар ішінде сақталған. Тұщы судың бір бөлігін де жер астындағы ауыз суықұрайды. Яғни оған қол жеткізу қиынырақ. Өзендер, көлдер сияқты жер бетіндегі тұщы су бұлақтары ғаламшардағы жалпы су мөлшерінің шамалы 1%-нан аз. Басқаша айтқанда жер шарындағы тұщы су мөлшері өте аз. Су қарапайым екі атомның қосындысы болғанымен, жердегі бүкіл тіршілік иесінің тарауына және дамуына үлкен әсері бар. Ғалымдар басқа планеталарды зерттегенде тіршіліктің бар екенін білу үшін суды іздейді Жер шарындағы барлық судың2% ғана тұщы, ал қалған 88 %ащы су. Тұщы суды тек адамдар ішу үшін ғана пайдаланады. Ауызсу – ішуге жарамды су.Дүние жүзінде тұщы суды пайдалану жыл сайын өсіп келеді, сондықтан әлемде ішуге жарамды ауызсу¬дың жетіспеушілігі өзекті мәселеге айналды. Табиғи тұщы су көздерін таза ұстау, оны ластамау, тиімді пайдалану қажет. Қала тұрғыны тәулігіне орташа есеппен 150 л. жуық, ал ауыл тұрғыны 55 литрге жуық су жұмсайды екен. Тұщы судың 85%-дан астамы ауылшаруашылық қажетіне жұмсалатын жер беті бөлігі: Азия. 22. Эрозияның түрлері: бүйірлік, түпкі; 23. Өзендердің жер бедерін құрудағы басты факторлары: өзен ағысы мен жылдамдығы. 48. Басым түрде мұздық суымен қоректенетін өзендер: Исландия, Шпицберген, Франц-Иосиф, Скандинавия тауларынан бастау алатын өзендер; 49. Басым түрде қар суымен қоректенетін өзендер қай елге тән: Ресейдің солтүстігінде. 50. Қазақстанда қар суының үлесі басым өзендер: Ембі, Сағыз, Торғай. 51. Жаңбыр суының үлесі бар өзендер: Есіл, Нұра. 52. Қар, мұздық суларымен қоректенетін өзендер: Ертіс, Сырдария, Іле; 53. «Өзендер климаттың өнімі» деп кеткен ғалым: А.И.Воейков. Алайда, жер шарындағы судың тек 3,5%-ы – тұщы су. Оның шамамен 70%-ы мұздықтарда қатып қалған, сондықтан оларды тікелей пайдалануға мүмкіндік жоқ. 2010 жылы БҰҰ адамның суға және санитарияға құқығын зерттеді. Онда әркімнің үздіксіз, қауіпсіз, қолайлы және қолжетімді сумен. Судың маңызы ; 2. «Шаттық шеңбері» 3. Самал жел бізді желдетші, Күн нұры бізді. Тұщы су — минералдану дәрежесі 1 г/л-ден аспайтын табиғи су атауы, минералдануы 1%-дан кем су. Жер бетіндегі судың көлемі 1400 млн текше шақырым. Оның 2,5 пайызы, яғни 35 миллион текше шақырымы ғана ішуге жарамды тұщы су. Егер де адам саны (қазірдің өзінде 7 миллиард) жылдан-жылға өсе берсе, алдағы 30-40 жылда бір жұтым су табудың өзі жер шарының кейбір аймақтарында қиямет-қайымға айналмақ. БҰҰ зерттеуінде алысқа бармай-ақ 2030 жылдары 5 миллиард халық тұщы судың зардабын тарта бастамақ. Бұл. Әрине, жер бетінде судың мол екендігі де талассыз. Бірақ судың да суы бар. Бұл жерде мәселе тұщы су, яғни тіршілік атаулының нәрі – ауыз су төңірегінде болып отыр. Мәселен, планетамызда шамамен 1,4 млрд. текше шақырым су болса, оның 2,5 пайызы немесе 35 млн. текше шақырымы ғана тұщы судың үлесіне тиеді. Осы тұщы судың басым бөлігі Антарктида және Гренландияның қарлары мен мәңгі мұз қабаттарында, сондай-ақ жер қыртысының терең қойнауындағы жылғаларда шоғырланған. Жер шарындағы тұщы су қорының жартысын құртқан сол бір ғасырда, яғни ХХ ғасырда планетамыздағы адамзат саны бірнеше есе өсіп шыға келіпті.

опустынивание в каких странах, последствия опустынивания посуда для бара алматы, gipfel алматы 4 миллиона сум в тенге, грант 5 млн тенге 2023 астана тұрмыстық психология, психология сөж




ішкі саясат қазақстан
26 бұйрық мектеп формасы
шығарма жазу үлгісі 3 сынып
жал?ыз поэмасы ?ыс?аша мазм?ны
модуль дегеніміз не математика

.
==============================================================

~~~~~ күштін өлшем бірлігі ~~~~~

==============================================================
.